“Zoiets is er in Utrecht nog niet”

…,zei Harrie Tuinhof, van fietsmaatjes Leiderdorp in de allerlaatste bijdrage tijdens de UBC-bijeenkomst in Zeist. In het Beauforthuis zaten tientallen drijfnatte fietsfanaten uit te puffen van de natte tocht. Ik zat in dubio, zal ik opspringen en de microfoon grijpen? Door de zaal schreeuwen? Ik zat in de aansluitende kamer, ver weg van de ogen van Ernest en Lucas. Een handbeweging zou niets uithalen. Ach, dacht ik, ik kan altijd nog in de pen kruipen.

Fietsen en gezondheid zijn verbonden
Harrie had ten dele gelijk toen hij zei dat er nog geen fietsmaatjesproject in Utrecht is. In de ene hoek van de zaal murmelden wat gemeenteambtenaren uit Zeist dat ze wel iets dergelijks hadden lopen in de gemeente. En in de andere hoek van de zaal zat Laurens, die meteen moest denken aan het beweegmaatjes-project van SportUtrecht. Dat draagt niet dezelfde naam, maar dient weldegelijk hetzelfde doel. Om in een duo te bewegen en zo eenzaamheid tegen te gaan en de gezondheid te bevorderen. 

Het verheugde mij om te horen hoeveel mensen de gezondheidsvoordelen van de fiets tijdens deze bijeenkomst benoemden. Zij het Gjilke Keuning, die onderzoek deed naar de geheime formule van fietsgeluk: hoe fietsen bijdraagt aan mentale gezondheid, Allal die sprak over fietsen om obesitas tegen te gaan of Ernest die fietsen noemde als middel om gezond te blijven. Fietsen en gezondheid zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Althans voor ons. 

Maar dat fietsen meer is dan een manier om van A naar B te komen is nog niet tot de gehele maatschappij doorgedrongen.  Ook nog niet tot alle bestuurders. Talloze ouders brengen hun kinderen nog met de auto naar school (tijdgebrek, slechte infrastructuur, of onvoldoende besef van de voordelen van de fiets?). Een regering die de sport gesloten houdt tijdens een pandemie en de kansen van een lockdown niet benut om permanent meer ruimte aan de fiets te bieden, heeft nog wel stappen te zetten. En, om weer Ernest te quoten: ‘Fietsen, dat kan altijd’. Ook al zijn de sportscholen dicht en de terrassen gesloten.

Wij willen ook fietsmaatjes!
Zittend in het Beauforthuis met een doorweekte broek en gevoelloze handen, ben ik wel blij dat de cafés weer open zijn. Hoewel ik in gedachte al bijna bij de borrel was aanbeland, ben ik meteen alert bij de woorden van Hans. Net als in andere hoeken van de zaal wil ik een kleine correctie plaatsen. Als fietsburgemeester van de stad Utrecht, was het ontbreken van een fietsmaatjesproject mij ook opgevallen. Sterker nog, ik zet mij in samenwerking met Tom Linssen, consulent aangepast sporten bij SportUtrecht, al maanden in om een dergelijk project in Utrecht van de bodem te krijgen. 

De fiets heeft zoveel voordelen (wederom preek ik voor eigen parochie). En toch, kunnen zelfs in een stad die de ambitie heeft om fietsstad van de wereld te worden (of zijn we dat al) lang niet alle inwoners profiteren. Als fietsburgemeester wil ik drempels verlagen en het fietsen beschikbaar maken voor Utrechters voor wie dat niet vanzelfsprekend is. Inwoners met een fysieke of mentale beperking voor wie een tweewieler geen optie is, hebben nu geen betaalbaar alternatief.

Ondertussen doemen op iedere hoek van de straat mintgroene elektrische fietsen en knalgele bakfietsen op. Zouden we ons niet eerst moeten richten op inwoners die nu nog helemaal geen toegang hebben tot een fiets? Duofietsen bieden voor vele uiteenlopende beperkingen een oplossing. Mits er een fietsmaatje naast zit, zou iemand met verminderde spierkracht, beperkt zicht, een verstandelijke beperking of slechts één been de voordelen van de fiets kunnen ervaren op een duofiets. De ambitie van Tom en mij is om in iedere wijk in Utrecht een duofiets neer te zetten die door alle buurtbewoners op een laagdrempelige manier gebruikt kan worden. Dus Hans had gelijk, zoiets is er in Utrecht nog niet. Maar als het aan mij ligt, dan komt daar heel snel verandering in! 

Jelle Bakker is Fietsburgemeester van Utrecht en zet zich met volle overtuiging in om van Utrecht een nog betere, veiligere en inclusievere fietsstad te maken! Hij is columnist voor UBC en schrijft hier over de dingen die hij meemaakt en/of die aandacht verdienen.

Op de coverfoto zie je Jelle achter bakker op de bank zitten terwijl Harrie Tuinhof vertelt over het maatjesproject in Leiden. Hetgeen wat Jelle heeft uitlicht in deze column.