Column: Elk nadeel heb z'n voordeel

Column: Elk nadeel heb z'n voordeel

16 jul 2023 door Kaspar Hanenbergh

Column kaspar Illu fietsbelasting 1920 x 1567 pixels 503 kb.jpg

In zijn laatste column heeft onze fiets-historicus Kaspar Hanenbergh weer een mooi verhaal over de historie van fietsen. We ontdekken hoe fietsers ooit het autogebruik stimuleerden... en hoe dat dit toch nog goed kwam. Weten hoe dit zit? Lees dan snel verder voor dit opmerkelijke verhaal.

Elk nadeel heb z'n voordeel
Soms zit de geschiedenis toch anders in elkaar dan we denken.
En blijken ooit verfoeide maatregelen eigenlijk ….. het begin van iets unieks!
Bijna exact een eeuw geleden, op de derde dinsdag in september van het jaar des heren 1923, kondigde Minister van Financiën Hendrik Colijn rigoureuze bezuinigingen aan in combinatie met belastingverhoging.
Zo werd in 1924 de Rijwielbelasting ingevoerd: Drie gulden per fiets (nu zou dat 30 euro zijn). Flink bedrag, grote protesten, veel ontduiking.

Ferdinand Grapperhaus - vader van en zelf nota bene Staatssecretaris van Financiën tussen 1967 en 1971 -  schreef het boekje: ‘’Over de loden last van het koperen fietsplaatje’’. 
Uiteindelijk kwam er een Wegenfonds, waaruit wegen werden aangelegd voor de 30.000 autobezitters, grotendeels opgebracht door ruim 1.700.000 fietsers.
Onrecht! Toch?
Henk-Jan Dekker uit Maartensdijk - vorig jaar te gast bij UBC, nu onderzoeker aan de Sorbonne - schrijft er over in de bundel ‘’Nog meer wereldgeschiedenis van Nederland’’. Want wat blijkt: de fietsers zaten aan tafel bij de ingenieurs van Rijks- en Provinciale Waterstaat (check!) en door slim polderen ontstond de basis van de Nederlandse fietsinfra: apart aangelegde fietspaden, gescheiden van de straatwegen.
Column kaspar Illu Dwarsprofiel verbeterde provinciale wegen beeld verbeterd 1322 x 918 pixels 377kb
Omdat (no taxation without representation, maar dan de poldervariant) dat fonds vooral met geld van fietsers was gevuld, vonden de overheden dat in de uitvoering eigenlijk wel logisch.
Het aantal fietsers groeide tot tegen de 4 miljoen in 1939 (bijna de helft van de bevolking), mede door die verbeterde fietspaden….
Dus omdat je (over)grootvader rijwielbelasting betaalde, kunnen we nu nog steeds lekker fietsen. Mooi toch?
En wanneer is die belasting eigenlijk afgeschaft?
Ook een mooi verhaal, maar voor een andere keer;-)
Sluiten